بازی درمانی Play Therapy

بازی درمانی  Play Therapy نوعی مشاوره یا روان درمانی است که از بازی برای ارزیابی، پیشگیری یا درمان چالش‌های روانی-اجتماعی کودک استفاده می‌کند. اگرچه بازی درمانی را می‌توان در مورد بزرگسالان نیز استفاده کرد، اما بیشتر در کودکان استفاده می‌شود.در مرکز اتیسم آرزو بازی درمانی برای کودکان با اختلال اتیسم، مشکلات ارتباطی، رفتاری، وسواس، انواع اضطراب افسردگی و... صورت می‌گیرد.

کودکان فاقد مهارت‌های شناختی و کلامی برای گفتگو در مورد برخی موضوعات هستند. به عنوان مثال غم و اندوه می‌تواند برای آنها بسیار پیچیده باشد و کودک ممکن است در بیان افکار و احساسات خود دچار مشکل شود.
بازی می‌تواند راهی عملی برای کودکان باشد تا بتوانند روی موضوعاتی که برای آنها ناراحت کننده است کار کنند. آنها می‌توانند صحنه‌ها را بازی کنند، به مشکلات خاصی بپردازند، یا شخصیت‌هایی خلق کنند که احساسات خود را با آنها به اشتراک می‌گذارند.
کودکان اغلب احساسات خود را با اسباب بازی‌ها به نمایش می‌گذارند. کودکی که یکی از عزیزان خود را از دست داده است ممکن است با استفاده از عروسک‌ها شخصیتی غمگین را بسازد که دوستش را از دست داده است.
یا ممکن است کودکی که شاهد خشونت خانگی بوده است، از یک خانه عروسک برای ترسیم کودکی که زیر تخت مخفی شده است استفاده کند زیرا بزرگسالان در حال دعوا هستند.
بسته به نوع بازی درمانی که استفاده می‌شود، درمانگر ممکن است در نقاط مختلف بازی مداخله کند تا به حل یک مسئله کمک کند. بازی درمانی در کودکان باعث می‌شود که کودکان: مسئولیت‌پذیری در رفتارهای آنها بیشتر شود.

همدلی و احترام در آنها پرورش یابد.
اعتمادبه‌نفس در کودک ایجاد می‌شود تا بتوانند نسبت به توانایی‌های خود اطمینان بیشتری داشته باشند.
احساسات را به روشی سالم شناسایی و بیان کند.
مهارت‌های بین فردی آنها را بهبود می‌بخشد.
مهارت‌های اجتماعی جدید می‌آموزد.

مهارت‌های بهتر حل مسئله را تمرین می‌کند چه مشکلاتی در بازی درمانی مورد درمان قرار می‌گیرند: بازی درمانی اغلب برای کمک به کودکان در پردازش و درک رویدادهای استرس زای زندگی مانند جابجایی، بستری شدن در بیمارستان، آزار جسمی و جنسی، خشونت خانگی و بلایای طبیعی مورد استفاده قرار می‌گیرد. و همچنین به کودکان با اختلالات:
بیش فعالی
پرخاشگری
مدیریت خشم
اختلالات اضطرابی
اختلال طیف اوتیسم
افسردگی
طلاق
غم و اندوه
ناتوانی‌های جسمی و یادگیری
مشکلات مربوط به مدرسه
معضلات اجتماعی
ضربه و بحران کمک کند که در مرکز توانبخشی آرزو با هدف کمک به این کودکان این خدمات ارایه می‌گردد.

نقش بازی در رشد جسمی کودک

۱- موجب رشد یکپارچه دستگاه های حسی و هماهنگی اعضای مختلف بدن می‌شود.
۲- باعث تقویت حواس کودک می‌شود.
۳- نیرو و انرژی بدن را به بهترین شکل مصرف می‌کند.
۴- کودک به توانمندی های فکری و بدنی خود آگاهی پیدا می‌کند.
۵- در تثبیت غلبه طرفی نقش دارد(دست غالب).
۶- در شناخت راست و چپ موثر است.

نقش بازی در رشد ذهنی کودک

۱- در یاد گیری زبان نقش بسزایی دارد.
۲- در رشد هوشی کودک بسیار مؤثر است.
۳- با مفاهیم ساخت ؛ فضا و شکل آشنا می‌شود.
۴- رفتارهای هوشمندانه کودک تقویت می‌شود.
۵- موقعیت استفاده از قوه ی تخیل در کودک به وجود می‌آید.
۶- زمینه ی بهتری برای تفکر فراهم می‌کند.
۷- توجه و تمرکز را بالا می‌برد.

محیط بازی‌درمانی محیط بازی باید ثابت باشد عمدتاً یک اتاق مخصوص است که از لحاظ روشنایی و دما در جای مناسبی از ساختمان قرار داشته باشد. بچه‌ها باید در محدوده اتاق بازی کنند و هیچیک از اسباب‌بازی‌ها را نباید از اتاق خارج کنند. برای هر جلسه درمان یکسری اسباب‌بازی از قبل تهیه می‌شود و در نظر گرفته می‌شود که عمدتاً شامل نوزاد عروسکی، بطری شیر نوزاد، مداد رنگی، سربازان عروسکی، تفنگ عروسکی، تعدادی عروسک‌های کاغذی که بیانگر اعضای خانواده باشد،‌ خانه عروسکی، خمیرهای بازی و توپ است که در اختیار بچه‌ها قرار داده می‌شود و می‌گوییم: ((هر بازی که دوست داری انجام بده)) البته قابل توجه است که انتخاب اسباب بازی براساس شرایط کودک و اهداف درمانی صورت می‌گیرد.
رابطه‌ی درمانگر با کودک چگونگی رابطه‌ی میان کودک و متخصص بازی درمانی بسیار مهم است. کودک باید احساس راحتی و امنیت کند و اطمینان یابد که او را درک می‌کنند. این اطمینان دوطرفه سبب می‌شود هم کودک ساده‌تر بتواند افکار و احساسات خود را بروز دهد و هم درمان کارآمدتر باشد. ضروری است کودک شما بداند که شما نیز با کل فرآیند درمان موافق هستید.

انواع بازی

کودکان روحیات متفاوتی دارند و باتوجه به ویژگی‌های خود ؛ بازی‌های مختلفی را تجربه می‌کنند. عواملی که در انتخاب نوع بازی کودکان دخالت دارد عبارت‌اند از: تفاوت‌های فردی؛ میزان سلامتی بدنی؛ سطح رشد جسمی و حرکتی؛ بهره‌ی هوشی؛ جنسیت؛ خلاقیت؛ فرهنگ خانواده و موقعیت جغرافیایی؛ برهمین اساس بازی به انواع گوناگون تقسیم می‌شود:

۱- بازی های حسی-حرکتی

از قدیمی‌ترین نوع بازی‌هاست؛ به ابزار مخصوص نیازمند است؛ هم به صورت انفرادی و هم به صورت گروهی انجام می‌شود؛ برای مصرف انرژی اضافی بدن و نجات یافتن از خستگی و کسالت بسیار مفید است و رفتارهای نا آرام و پرخاشگری توأم با عصبانیت کودک را کاهش می‌دهد.

۲- بازی‌های تقلیدی

کودک به تقلید نقش‌هایی می‌پردازد که آن‌ها را باور کرده است. معمولاً بهترین شخصیت‌ها برای شروع ایفای نقش؛ والدین؛ برادران؛ خواهران و دوستان هستند. کودک از ایفای نقش لذت برده و تجربه کسب می‌کند. در دوره‌ی دبستان بیشتر نقش معلمان را تقلید می‌کند؛ درحالی‌که در دوره‌ی نوجوانی از تقلید رفتار بزرگسالان دوری می‌کند و به تقلید رفتار همسالان می‌پردازد که این خود آغازی است برای هماهنگی و همسو شدن با گروه‌های اجتماعی و ایفای نقش‌های واقعی زندگی.

۳- بازی‌های نمایشی

کودک در تقلید از بزرگترها از لباس و وسایل مخصوص آن‌ها نیز استفاده می‌کند؛ مانند پسر کوچکی که کت پدر را به تن کرده؛ عینک او را به چشم می‌زند و یا دختر بچه‌ای که کفش پاشنه‌دار مادر را پوشیده و به زحمت راه می‌رود.

۴- بازی‌های نمادی

زمانی که کودک دستیابی به ابزار و وسایل موردنیاز خود را غیرممکن می‌بیند؛ نیازها و آرزوهای خود را با استفاده از وسایل نمادین و از طریق بازی بیان می‌کند. برای مثال بر تکه‌ای چوب سوار شده‌؛ این طرف و آن طرف می‌رود؛ مانند این که سوار بر اسبی شده و آن را هدایت می‌کند. این نوع بازی‌ها یکی از بهترین شیوه‌های بازی درمانی محسوب می‌شوند.

۵- بازی‌های آموزشی

مهمترین وسیله آموزش کودک؛ استفاده از وسایل بازی مناسب است؛ مانند مکعب‌های چوبی که کودک با جورکردن و دسته‌بندی کردن آن‌ها می‌تواند با مسائل اساسی اما ساده و آسان ریاضی آشنا شود. از خانه‌ی کوچک اسباب‌بازی برای آشنا کردن کودک با واقعیت‌های موجود زندگی می‌توان استفاده کرد بازی‌های آموزشی موجب تقویت حواس و رشد قوای ذهنی و اجتماعی کودک می‌شوند؛ به شرط آن که سعی کنیم کنترل اصلی بازی در اختیار کودک باشد و جهت و مسیر آن را او تعیین کند.

۶- بازی‌های خلاقیتی

کودک از طریق به وجود آوردن چیزی؛ عقاید و احساساتش را اظهار می‌کند؛ مانند نقاشی؛ موسیقی؛ خمیر بازی؛ شن بازی و یا استفاده از لغات که او را قادر می‌سازد تا در آینده داستان؛ شعر و نمایشنامه بنویسد.

گالری تصاویر محصول

تصاویر
بیشتر